Với người già, nguy cơ bệnh timmạch, đái tháo đường, máu nhiễm mỡ… rất cao nên cần quan tâm nhiều hơn trongchế độ ăn uống, sinh hoạt
Ở người cao tuổi, hàm răng dễbị hư hỏng, lung lay nên cơ nhai yếu ảnh hưởng đến việc cắn, nhai thức ăn.Hơn nữa, khi đã lớn tuổi thì trương lực dạ dày giảm, sức co bóp yếu; dịchnước bọt, dịch vị và các men tiêu hóa giảm cả về số lượng và chất lượng…
Đó là những yếu tố làmcho người già ăn kém ngon miệng và tiêu hóa hấp thu giảm. Do hoạt độngthể lực giảm, tiêu hao năng lượng ít hơn nên nhu cầu dinh dưỡng cũnggiảm, vì vậy chế độ ăn ở người cao tuổi cần chú ý giảm năng lượng đầu vào.
- Có thể bạn quan tâm: Gợi ý một vài món ăn vặt cho đông này mà bạn không nên bỏ qua
Dùng món luộc thay nướng
Nếu ở người trẻ tuổi mỗingày cần 2.500 Kcal thì khi đã 60 tuổi chỉ cần 2.000 Kcal và 70 tuổi chỉcần 1.800 Kcal là đủ.
Với người già, cần chiathức ăn thành nhiều bữa nhỏ, ăn chậm, nhai kỹ thức ăn. Nên tăng các thứcăn có nguồn gốc thực vật (vừng, lạc, đậu đỗ, rau xanh và quả chín), giảmlượng thịt và thay bằng cá. Chế biến các món hấp, luộc thay thế các mónrán, nướng.
Thường xuyên thay đổithực đơn, tránh đơn điệu, chú ý các món ăn mềm, thái nhỏ hầm kỹ, các móncanh chất lượng dễ tiêu. Không ăn quá no, nhất là vào buổi tối, vì khinằm, dạ dày căng to sẽ đẩy cơ hoành lên chèn ép cản trở hoạt động củatim.
Sau khi ăn xong, nên ngồihoặc đi lại nhẹ nhàng trong vòng 30 phút nhằm giúp dạ dày nhào trộn tiêuhóa thức ăn để chuyển xuống ruột non dễ dàng hơn.
Ngoài việc cung cấp đạmtrứng gà còn chứa nhiều canxi, sắt, vitamin A… – những chất rất cầncho người cao tuổi. Mặc dù trứng có nhiều cholesterol không tốt cho bệnhtim mạch, tăng huyết áp nhưng ở trứng cũng có lecithin giúp chuyển hóacholesterol.
Chính vì vậy, để dung hòagiữa những ưu điểm và hạn chế của trứng đối với sức khỏe người cao tuổi,không nên ăn nhiều và cũng không nên kiêng hẳn. Tốt nhất là mỗi tuần nêncó 3 quả trứng trong khẩu phần.
Thêm mỡ, giảm đường
Người cao tuổi nếu khôngbị béo phì, không mắc bệnh tim mạch, mỡ máu không cao thì cần bổ sung mỡhằng ngày. Với người VN, năng lượng do lipid cung cấp nên đạt từ 20%tổng số năng lượng khẩu phần.
Điều đó có nghĩa là hiệnnay, bữa ăn của chúng ta còn thiếu chất béo, nhất là ở nhiều vùng nôngthôn, do đó không nên quá đề cao dầu thực vật mà bỏ quên mỡ động vật.
Tỉ lệ dầu thực vật nênchiếm từ 40% – 50% tổng số lipid, vì mỡ động vật như lipid của sữa vàtrứng có giá trị sinh học cao, rất cần cho cơ thể. Mặt khác, trong dầuthực vật có nhiều axít béo chưa no nên cũng dễ bị ôxy hóa tạo thànhnhững chất độc hại không tốt cho sức khỏe.
Đối với người cao tuổi,ăn nhiều đường không tốt vì sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì, đái tháođường, tim mạch… Việc ăn bao nhiêu đường bột là vừa thì còn phụ thuộcvào nhu cầu năng lượng của mỗi người (tình trạng gầy béo, hoạt động thểlực nhiều hay ít…) nhưng với người cao tuổi nói chung, nên giảm lượngđường, bột trong khẩu phần.
Cha ông ta có câu “Già cóbát canh như trẻ được manh áo”. Câu nói thể hiện người cao tuổi rất cầncó một chế độ ăn nhẹ nhàng, không nên ăn uống “khô khan” quá, không nên uống quá nhiều nước nhưng cần uống đủ. Đối với người bình thường, trongmột ngày lượng nước được đưa vào cơ thể khoảng 2.500 ml, trong đó nướcuống khoảng 1.000 ml – 1.500 ml.
Bớt ăn mặn
Chế độ ăn hợp lý có tácđộng làm giảm huyết áp và phòng xơ vữa động mạch. Vì thế, người cao tuổichỉ nên ăn lượng muối dưới 6 g/ngày. Nghiên cứu dịch tễ học cho thấy ởcác quần thể dân cư có tập quán ăn mặn thì tỉ lệ người bị tăng huyết ápcao hơn hẳn so với các quần thể dân cư có tập quán ăn nhạt hơn.
Cùng đó, cần bổ sung chế độ ăn giàu kali. Kali có nhiều trong các loại rau, hoa quả như rau dền,dưa chuột, bắp cải, súp lơ, su hào, xà lách, đậu cô ve, giá đỗ, cảisoong, cà chua, cà rốt, cam, chanh, chuối, mận, mơ, dưa hấu… Việc sử dụng thức ăn giàu canxi (sữa và các chế phẩm của sữa) cũng rất quan trọng nhưng nên sử dụng sữa tách bơ.
